Phân cấp Kim cương

Trọng lượng và kích thước

CARAT WEIGHT (TRỌNG LƯỢNG CARAT)

Trọng lượng của một viên kim cương được đo lường và tính bằng “carat”, viết tắt là “ct”. “Carat” là đơn vị đo lường xuất xứ từ hạt của một loại cây đậu Minh Quyết (carob). Do tính chất các trái đậu này tương đối đồng đều về mặt kích cỡ và trọng lượng, nên thời kỳ đầu các nhà buôn đá quý và thợ kim hoàn đã dùng hạt carob để làm vật đối trọng khi cân đá quý trên những chiếc cân cầm tay nhỏ. Từ đó chúng trở thành thang đo trọng lượng đá quý.

Đến đầu thế kỷ XX, trọng lượng “carat” được xây dựng phù hợp với hệ đo lường và được sử dụng thành hệ chuẩn quốc tế.

Theo đó, quy chuẩn:

01 carat = 200 miligam (0,2 gram) = 1/5 gram

Kim cương thường có trọng lượng rất nhỏ nên carat còn được chia thành điểm (point), một “carat” được chia thành 100 điểm, 1 điểm sẽ tương đương 0,01 carat. Điều này cho phép các phép đo trọng lượng kim cương chính xác đến chữ số thập phân thứ một trăm.

Ví dụ: 01 viên kim cương có trọng lượng ¼ carat là 25 điểm, thì sẽ được viết 0.25ct, tương tự 01 viên kim cương có trọng lượng là 0.56 carat thì sẽ được gọi là 56 điểm.

Hình 1: Bảng trọng lượng carat kim cương.

KÍCH THƯỚC (MEASUREMENTS)

Song song với trọng lượng carat, kích thước của viên kim cương cũng là một nhân tố quan trọng kế tiếp.

Kích thước là độ lớn của viên kim cương khi nhìn từ trên xuống. Kích thước này được tính theo đường kính hoặc chiều dài và chiều rộng và chiều cao của viên đá.

Kích thước được trình bày như sau:

  • Viên đá dạng tròn: Đường kính nhỏ nhất (Minimum Diameter) – Đường kính lớn nhất (Maximum Diameter) x Chiều cao (Depth).

          Vd: 6.50 – 6.55 x 3.92 mm

  • Viên đá dạng Fancy: Chiều Dài (Length) x Chiều Rộng (Width) x Chiều Cao (Depth).

          Vd: 6.52 x 4.12 x 3.37 mm

Hình 2: Các thông số kích thước kim cương

Kích thước được đo lường bằng đơn vị là milimét (mm), hay thường gọi là ly. Ngoài việc mô tả, kích thước còn giúp phân tích tỷ lệ, chất lượng cắt mài và ước tính trọng lượng tương đối của viên đá.

Hình 3: Trọng lượng tương ứng kích thước.

Ví dụ: Viên kim cương có trọng lượng 0.5 ct sẽ có kích thước tương ứng là 5.0 mm hay còn lại là 5ly.

Một số trường hợp cụ thể, tùy vào hình dạng của một viên kim cương (hình tròn, hình oval,) sẽ có công thức tính kích thước khác nhau.

Ngoài trường hợp hình tròn, tùy vào hình dạng cụ thể của một viên kim cương như: hình vuông, oval, chữ nhật, marquise,. sẽ có những công thức ước lượng kích thước khác nhau.

Ví dụ: Một viên kim cương hình vuông 1 carat thường là 5,5 mm và 1,25 carat là 6 mm.

  • Đường kính nhỏ nhất và đường kính lớn nhất (Minimum and Maximum Diameter):

Đường kính của một viên kim cương cắt mài hình tròn là đường thẳng từ một điểm cạnh này đến điểm cạnh đối diện và qua tâm của viên đá.

Đối với những viên kim cương hình tròn cho dù được cắt mài rất tốt cũng không bao giờ tròn hoàn hảo, do đó sẽ đo được đường kính khác nhau ở một số vị trí khác nhau.

Ví dụ: Kích thước viên kim cương hình tròn đo được lần lượt là: 4.23, 4.24, 4.26, 4.24, 4.27 và 4.28, thì có Đường kính nhỏ nhất = 4.23 mm và Đường kính lớn nhất = 4.28 mm

  • Chiều dài và chiều rộng (Length and Width):

Đối với kim cương cắt mài dạng Fancy, kích thước chiều dài và chiều rộng thường được sử dụng thay thế cho đường kính. Thông thường, chiều dài là kích thước dài nhất từ đầu cạnh này đến đầu cạnh đối diện; chiều rộng là kích thước vuông góc với chiều dài (Hình 4). Trong một số trường hợp đặc biệt, như hình tam giác hay hình trái tim thì chiều rộng có thể lớn hơn chiều dài.

Hình 4: Chiều dài và chiều rộng của kim cương dạng Fancy
  • Chiều cao (Depth): Chiều cao của viên kim cương là khoảng cách từ mặt bàn đến tim đáy cho cả kim cương dạng tròn và dạng Fancy.

Hình 5: Chiều cao của kim cương

CÁCH XÁC ĐỊNH KÍCH THƯỚC CỦA MỘT SỐ KIM CƯƠNG DẠNG FANCY HIẾM GẶP

  • Hình tam giác (Triangle)

– Phần lớn những viên đá có cắt mài hình tam giác đều có 01 cạnh lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với 02 cạnh còn lại. Đây là cạnh cần xem xét về chiều rộng và chiều dài là khoảng cách vuông góc với chiều rộng.

– Cách thực hiện đo lường viên đá có cắt mài hình dáng tam giác:

+ Đo lường tất cả 03 cạnh của viên đá, chọn cạnh có kích thước nhỏ nhất so với 02 cạnh còn lại, đây là chiều rộng.

+ Trên cơ sở đó, đo chiều dài vuông góc với chiều rộng

  • Kim cương cắt mài hình dạng quả lê/ giọt nước (Briolette) và hạt (Faceted Beads)

– Viên đá có kiểu cắt mài hình dạng quả lê và hạt có kích thước khác so với các viên đá có cắt mài hình dạng còn lại vì không xác định được phần bên trên (crown), phần bên dưới (pavillon) và viền cạnh (girdle) của viên đá.

– Cách thức thực hiện đo một viên đá cắt mài hình dạng quả lê/ giọt nước và hạt:

+   Đo đường kính ở ít nhất tám vị trí xung quanh chu vi để xác định chiều dài (số đo lớn nhất) và chiều rộng (số đo nhỏ nhất).

+   Trên cơ sở này, chiều sâu được đo vuông góc với chu vi, hoặc từ điểm này đến điểm đối xứng còn lại trên hình dạng quả lê/ giọt nước

Nguồn: GIA Diamond & Diamond Grading Course