vi
 |
|
Hình 1: Phổ Raman của mẫu Chalcedony rời so với phổ Raman của Chrysocolla và Chalcedony xanh dương cho thấy thành phần khoáng chất của Thạch anh (463 cm–1) và Moganite (501 cm–1) nhưng thiếu các bao thể Chrysocolla (3619 cm–1). |
Chrysocolla-in-chalcedony, còn được gọi là đá quý Silica hoặc Chalcedony xanh dương ở Đài Loan, là loại Chalcedony có giá trị nhất trên thị trường Đài Loan. Màu xanh dương phớt lục đẹp mắt này có nguồn gốc từ các tạp chất nhỏ của Chrysocolla, có thể được xác định bằng cách quan sát một đỉnh ở 3619 cm–1 trong quang phổ Raman. Đỉnh này có thể được gán cho các nhóm OH trong Chrysocolla. Do đó, nguồn gốc màu sắc của vật liệu này về cơ bản bắt nguồn từ sự hiện diện của các ion Cu2+ trong cấu trúc của các bao thể Chrysocolla. Trong vài năm qua, một số lượng lớn các sản phẩm thay thế như Chalcedony nhuộm đã xuất hiện trên thị trường Đài Loan. Màu xanh dương của Chalcedony nhuộm bằng muối đồng và màu của các mẫu vật tự nhiên có chứa Chrysocolla là do các ion Cu2+ gây ra.
Gần đây, một lô Chalcedony rời đã được gửi đến Taiwan Union Lab of Gem Research (TULAB) để giám định. Những viên đá này được khách hàng gửi đi với tên gọi Chalcedony xanh dương tự nhiên, nhưng sau đó quang phổ Raman đã xác nhận chúng là Chalcedony không có các đỉnh đặc trưng của Chrysocolla (hình 1).
 |
|
Hình 2: Đới màu xanh dương quan sát được qua mặt cắt ngang của Chalcedony rời là do tẩm thuốc nhuộm đồng. Ảnh chụp bởi Shu-Hong Lin. |
Với sự đồng ý của khách hàng, chúng tôi cắt một mẫu cabochon và đánh bóng mặt cắt ngang cho thấy một đới màu xanh dương từ bề mặt đến tâm và song song với nhau (hình 2). Mẫu được phân tích bằng EDXRF và bản đồ nồng độ trên mặt cắt ngang xác nhận rằng đồng tập trung trên bề mặt và giảm dần về phía bên trong, đây là bằng chứng mạnh mẽ cho việc nhuộm bằng muối đồng (hình 3).
 |
|
Hình 3: Bản đồ nồng độ đồng trên mặt cắt ngang của đá Chalcedony nhuộm, cho thấy nồng độ đồng cao hơn ở bên ngoài và thấp hơn ở bên trong; các màu khác nhau bên phải biểu thị mức độ nồng độ tương đối của đồng từ cao đến thấp. |
Hai mươi mẫu Chalcedony nhuộm bằng muối đồng đã được phân tích thêm bằng EDXRF và so sánh với kết quả từ hai mươi mảnh Chalcedony xanh dương tự nhiên. Kết quả EDXRF chỉ ra rằng tỷ lệ Si/Cu của Chalcedony nhuộm bằng muối đồng cao hơn nhiều so với Chalcedony xanh dương tự nhiên (lần lượt là 400–600 và 4–50). Hàm lượng Cu tương đối thấp trong các Chalcedony nhuộm được thử nghiệm.
Có nhiều loại thuốc nhuộm được sử dụng để tăng cường màu sắc của Chalcedony. Mặc dù một loạt các thử nghiệm như những phương pháp được sử dụng ở trên cung cấp sự so sánh toàn diện giữa Chalcedony xanh dương tự nhiên và Chalcedony nhuộm được phân tích trong nghiên cứu này, nhưng cần phải xác minh thêm xem liệu các phương pháp này có thể được áp dụng cho các Chalcedony nhuộm khác hay không.
Bài viết được dịch từ: “Dyed Chalcedony Imitation of Chrysocolla-in-Chalcedony – Gem News International, Gems & Gemology, Spring 2020, Vol.56, No.1
Người dịch: Thu Hà