vi
KHÁI NIỆM
Beeswax Amber là tên thương mại được sử dụng phổ biến trong thị trường đá quý, dùng để chỉ Amber màu vàng có độ trong từ bán trong mờ đến đục. Trong số các loại Beeswax Amber, loại có màu vàng mỡ gà – chicken-fat yellow beeswax khá nổi tiếng vì có màu sắc tươi sáng. Tuy nhiên, nguồn cung của chúng khá hạn chế so với nhu cầu đặc biệt tại thị trường Trung Quốc. Dó đó, các phương pháp để tăng cường màu sắc của Beeswax Amber ra đời.
Steam dyeing – nhuộm khí hơi là một trong các phương pháp nhằm cải thiện màu của Beeswax Amber bằng cách đưa các bọt khí từ nước màu vào cấu trúc của Amber ở điều kiện nhiệt độ và áp suất gần với hơi nước bão hòa.
 |
| Hình 1: Trái: Viên Amber có màu “sáp ong vàng mỡ gà”, kích thước khoảng 15mm, được xử lý bằng phương pháp nhuộm khí hơi. Phải: Amber hình giọt nước màu cam đậm bất thường là kết quả của xử lý nhuộm khí hơi. Ảnh của Fen Liu. |
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT
Thay vì màu vàng phớt trắng tự nhiên của Amber Baltic, có thể thấy màu vàng sáng hoặc cam, cả hai màu này đều bất thường. Dưới nguồn sáng mạnh hạt có màu vàng như hạt tròn trong hình 1 (trái) cho thấy các đốm màu, đó là bằng chứng của việc nhuộm không đều (hình 3); kiểm tra dưới kính hiển vi còn cho thấy các bọt khí bị ép lại gây ra bởi xử lý hơi. Hơn thế, các sợi màu đỏ không liên quan đến các vết nứt ở giữa các bọt khí gần bề mặt là dấu vết của vết thuốc nhuôm còn sót lại (hình 3, trái).
 |
 |
|
Hình 2: Trái: Hai hạt Amber màu vàng sáng ở trung tâm được xử lý bằng phương pháp nhuộm khí hơi, trong khi lắc tay bao gồm các viên Amber có màu tự nhiên. Ảnh của Jiewan Huang. Phải: Các mảng màu lốm đốm tối hơn trong mẫu cho thấy hạt được nhuộm không đều màu. Ảnh của Fen Li. |
 |
| Hình 3: Trái: Các bọt khí bị ép lại được gây ra bởi nhuộm khí hơi, các sợi màu đỏ là dấu vết có thể có của thuốc nhuộm còn sót lại. Phải: Vùng màu cam đậm giữa các bọt khí, không liên quan đến vết nứt là vùng màu gây ra bởi thuốc nhuộm. Ảnh của Shufang Nie. |
Màu của các mẫu Amber hình giọt nước (hình 1 bên phải) dường như đậm hơn so với Amber màu “chicken – fat” . Màu này có thể nhạt đi khi lau bề mặt bằng aceton. Dưới độ phóng đại 40x, các bọt khí có viền màu vàng. Các khu vực giàu bọt khí có màu đậm hơn so với những vùng ít bọt khí. Một số vùng cam đậm bất thường là dấu hiệu của thuốc nhuộm còn sót lại (hình 3, bên phải). Tất cả các dấu hiệu này cho thấy Amber đã được xử lý bằng phương pháp nhuộm khí hơi.
Theo Gems & Gemology, Summer 2016, Vol. 52, No. 2, pp.213-214